Nghiên cứu về ảnh hưởng của tỷ lệ bón đạm đối với sự ra rễ ở cây ớt ngọt (Capsicum annuum) được thực hiện trên loại đất nhiều lớp nhân tạo, có lớp phủ cát.

Các nghiệm thức rất bón thiếu hụt đạm (N1), bón đạm thông thường (N2) và bón rất thừa N (N3). Lượng đạm cung cấp 88% là đạm nitrat, còn lại là đạm amoni.

Năm đầu tiên: N1=88 kg/ha; N2=561kg/ha; N3=1320kg/ha

Năm thứ hai: N1=86 kg/ha; N2=519kg/ha; N3=1198kg/ha

Thiếu đạm làm tăng mật độ chiều dài rễ ở các lớp đất bề mặt và giảm năng suất

Nghiên cứu này cho kết quả là mật độ chiều dài rễ khi bón thiếu đạm thì cao hơn rất nhiều so với khi bón đạm bình thường và bón quá thừa đạm. 

Phát hiện này phù hợp với các kết quả nghiên cứu báo cáo rằng đạm nằm gần rễ và nồng độ đạm trong đất cao làm giảm sự kéo dài của rễ (Drew, 1975; Drew và cộng sự, 1973; Lain và cộng sự, 1995; Primavesi, 1982).

Lecompte và cộng sự. (2008) đã nghiên cứu sự phân bố của rễ ở cây cà chua được bón phân đạm nitrat và kết luận rằng sự phân bố của rễ trong không gian bị ảnh hưởng mạnh bởi việc bón đạm. 

Theo cách này, có sự nhất quán rằng sau khi rễ ra nhiều ban đầu, lượng đạm trong đất cao làm cho hệ thống rễ rút lại, trong khi lượng đạm có sẵn trong đất thấp có liên quan đến việc mở rộng hệ thống rễ.

Tuy nhiên, khi hệ thống rễ được mở rộng nhưng nguồn dinh dưỡng cung cấp cho cây không đủ đáp ứng nhu cầu cho quá trình sống thì cũng không thể góp phần làm tăng năng suất.

Thiếu đạm đã làm tăng đáng kể hàm lượng chất khô phần dưới mặt đất và giảm hàm lượng chất khô ở chồi 

Giai đoạn 80 ngày sau trồng, cây được bón rất thiếu đạm luôn có hàm lượng chất khô ở chồi ít hơn so với cây bón đủ và thừa đạm.

Kết quả này phù hợp với công trình của Lecompte và cộng sự. (2008) cho rằng nơi mà nguồn cung cấp đạm quá thiếu đã làm tăng đáng kể hàm lượng chất khô dưới mặt đất và giảm hàm lượng chất khô ở chồi. 

Phản ứng của cây trồng đối với sự thiếu đạm cho thấy rằng các chất đồng hóa được ưu tiên sử dụng để phát triển rễ hơn là phát triển chồi. 

Trong khi, đối với việc cung cấp đạm đạm dư thừa thì ngược lại (Drew, 1975 ; Garnett và cộng sự, 2009), sự phát triển sinh khối của chồi tăng lên và sự phát triển của rễ bị giảm. 

Sự phân bố rễ ở phía dưới độ sâu 0,2 m là rất thấp 

Sự phân bố chiều dài rễ trong loại đất nhân tạo trong thí nghiệm này cho thấy 30% chiều dài rễ nằm trong lớp “phủ cát” (độ sâu 0–0,10 m), và 48% ở lớp đất 0,10–0,20 m, ở phía dưới độ sâu 0,20 m thì chiều dài của rễ rất thấp.

Một trong những cách giải thích khả thi là do nước và phân bón được cung cấp liên tục qua hệ thống tưới, tạo điều kiện cho sự tập trung của rễ ở các lớp trên của đất, nơi mà các chất dinh dưỡng trong nước tập trung (Machado và Oliveira, 2003 ; Oliveira và Calado, 1996 ; Peterson và cộng sự, 2016 ).

Kết quả của nghiên cứu này không cho thấy sự phát triển rễ tăng lên ở các tầng sâu tương ứng với việc bón đạm. Một số báo cáo đồng ý rằng bón đạm dường như ảnh hưởng đến mật độ rễ nhiều hơn độ sâu của rễ (Thorup-Kristensen và Van Den Boogaard, 1999 ; Mahgoub và cộng sự., 2017).

Trong nghiên cứu này, chiều dài rễ tập trung gần nơi nước và chất dinh dưỡng được cung cấp vào. Điều này phù hợp với Padilla et al. (2017a , b , c ) trong đất “phủ cát”, mật độ rễ ở vị trí gần gốc cây thì cao hơn.

Trong thử nghiệm, nước và chất dinh dưỡng được cung cấp qua nguồn tưới nhỏ giọt. Trong loại đất “phủ cát” phân tầng nhân tạo này, gần 80% rễ cây phân bố trong lớp phủ cát (độ sâu 0–0,10 m) và lớp đất 0,10–0,20 m. Sự phân bố rễ ở phía dưới độ sâu 0,20 m của đất là rất thấp.

Các kết quả của nghiên cứu này cho thấy rằng việc bón N thông thường và bón quá thừa đạm đã làm tối đa hóa sự phát triển sinh khối ở chồi và năng suất cây trồng nhưng làm giảm mật độ chiều dài rễ, đặc biệt là ở lớp phủ cát; điều ngược lại xảy ra khi bón rất thiếu N. 

Công ty TNHH Funo biên tập