Cà chua là một trong những loại rau được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Lân là chất dinh dưỡng có ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng nông sản. Bón phân cho cà chua chiếm 18% chi phí sản xuất. Vì vậy, quản lý đầy đủ dinh dưỡng là yếu tố quyết định để đạt được năng suất và lợi nhuận cao. Trồng cà chua liên tiếp nhiều vụ thường gây dư thừa lượng lớn lân trong đất trồng. Vậy có cần bổ sung lân trong khi đất có hàm lượng lân cao?
Bài viết này đánh giá ảnh hưởng của việc bón phân lân (0, 200, 400, 600, 800, và 1000 kg P2O5/ha) đến năng suất và chất lượng của cà chua trên đất có hàm lượng lân sẵn có cao (145 mg/dm3).
Phân lân ảnh hưởng đến năng suất cà chua
Sản lượng cà chua thương phẩm bị ảnh hưởng bởi tỷ lệ lân đầu vào. Năng suất dao động từ 86,6 - 108,6 tấn/ha, với giá trị năng suất cao nhất khi bón 384 kg P2O5/ha. Nhưng khi lạm dụng lân quá mức (1000 kg P2O5/ha) tạo ra năng suất thấp nhất (86,6 tấn/ha).
Phân lân ảnh hưởng đến chất lượng cà chua
Ở cà chua, màu sắc của quả là một chỉ số đánh giá chất lượng khi tiêu thụ và chế biến cà chua, vì nó liên quan đến sự hiện diện của các carotenoid, chủ yếu là lycopene và β-carotene. Do đó, cà chua đỏ được ưa chuộng hơn trong ngành công nghiệp chế biến. Trong nghiên cứu này, tỷ lệ quả thương phẩm (có màu đỏ) không bị ảnh hưởng đáng kể khi tăng phân lân mà chịu ảnh hưởng bởi giống cây trồng. Tỷ lệ quả thương phẩm trung bình so với tổng số quả được sản xuất là 86,60%.
Hàm lượng chất rắn hòa tan là một chỉ tiêu quan trọng đối với ngành chế biến cà chua. Việc bón lân giúp cà chua làm tăng tích tụ chất rắn hòa tan trong quả, mặc dù được trồng trên đất có hàm lượng lân cao. Hàm lượng chất rắn hòa tan cao nhất khi bón lân 356 kg/ha. Ở mức phân bón này, năng suất thương mại cũng gần đạt giá trị cao nhất. Tuy nhiên, tỷ lệ P2O5 vượt quá 356 kg/ha đã làm giảm đáng kể hàm lượng chất rắn hòa tan. Vì vậy, bón phân quá mức làm giảm chất lượng quả cà chua.
Kết luận
Ngay cả trong đất có hàm lượng lân rất cao, cà chua cũng cần bón phân lân ở tỷ lệ thích hợp để tối đa năng suất và hàm lượng chất rắn hòa tan. Khi bón lân tỷ lệ 356 - 384 kg P2O5/ha, cà chua đạt năng suất và hàm lượng chất rắn hòa tan cao nhất. Nếu bón phân quá mức (1000 kg P2O5/ha) có thể làm giảm năng suất từ 22-26% và giảm lượng chất lượng trái.