1.     Ảnh hưởng của việc thừa lân đối với cây trồng?

Thông thường, hàm lượng lân khi vượt quá trong môi trường trồng trọt sẽ dẫn đến sự mất cân bằng, ảnh hưởng đến sự hữu dụng, hấp thu và sử dụng của các nguyên tố khác. 

Quá nhiều lân trong đất làm giảm khả năng hấp thụ các vi chất dinh dưỡng cần thiết của cây trồng, đặc biệt là sắt (Fe) và kẽm (Zn), ngay cả khi các xét nghiệm đất cho thấy có đủ lượng chất dinh dưỡng đó trong đất. 

Ngoài ra, thừa lân cũng sẽ cản trở việc hấp thu canxi bình thường. 

Hình: Ngộ độc lân ở lúa

2.     Bao nhiêu lân là quá nhiều?

Các loài cây trồng khác nhau có nhu cầu lân khác nhau để đạt được sự sinh trưởng tối ưu. Chúng cũng có các ngưỡng khác nhau đối với độc tính của lân. Ở mức độ nào lân sẽ được coi là độc hại vẫn chưa được xác định rõ ràng đối với hầu hết các loại cây trồng. 

Tuy nhiên một số nghiên cứu cho rằng hàm lượng lân trong lá vượt quá 1% chất khô được cho là có khả năng gây độc.

Nghiên cứu đã quan sát thấy sự xuất hiện của stress dinh dưỡng ở cây cà chua khi mức lân trong lá vượt quá 1% chất khô, chủ yếu xảy ra đối với cây trồng trong thùng và những cây được trồng bằng phương pháp thủy canh.

Thực vật có một số khả năng để đối phó với tình trạng dư thừa lân. Lân dư thừa được lưu trữ trong không bào. Từ đó nó được cung cấp cho tế bào chất. Tuy nhiên, nếu lượng dư thừa này quá mức, cây sẽ bị hư hại. 

Lân dư thừa tích tụ trong các lá già và gây độc. Điều này khuyến khích hấp thụ nhiều đạm hơn, làm chậm quá trình hình thành cơ quan sinh sản - hoa. Đối với cây ăn quả khi thu hoạch sẽ bị giảm kích thước và chất lượng. 

3.     Những dấu hiệu nhận biết ngộ độc lân ở thực vật là gì? 

Các triệu chứng của ngộ độc lân chưa được xác định rõ ràng đối với hầu hết các loại cây trồng. Mô lá giữa các gân lá bị chết, rìa lá đỏ, mép lá bị cháy là những triệu chứng được xác định là do ngộ độc lân.

Chết giữa các gân lá cũng là một triệu chứng của ngộ độc mangan (Mn) và 'cháy' lá xảy ra khi thiếu kali (K) và magiê (Mg), các triệu chứng này xảy ra trên các lá già hơn, trong khi ngộ độc lân xảy ra trên tất cả các lá. 

Ở dưa leo, hiện tượng mất màu lá có xu hướng xảy ra khi lượng lân trong lá chiếm 1,5%. Ở đậu nành, sẽ có màu nâu đỏ ở mép lá, màu đỏ ở gân lá và giữa các gân lá, sau đó là sậm màu.

Thực vật thừa lân cũng sẽ xuất hiện các triệu chứng thiếu canxi. Điều này là do quá nhiều lân cản trở sự hấp thụ canxi bình thường. Các triệu chứng là cây có màu nâu, phần lá và rễ mới sẽ chết dần, dễ nhiễm bệnh, quả và hạt kém chất lượng.

Cây sống lâu năm và hàng năm có rễ cạn thường bị thiếu sắt và kẽm do quá nhiều lân. Ngoài ra, cây ưa đất chua lại được trồng ở đất trung tính đến kiềm thường có các triệu chứng thiếu hụt. 

Thiếu sắt biểu hiện bằng hiện tượng vàng giữa các gân lá. Sự thiếu hụt kẽm cho thấy mô bị tẩy trắng. Sự thiếu hụt sắt và kẽm đều xảy ra ở các mô non nhất và có thể xảy ra cùng lúc, điều này gây khó khăn cho việc xác định vấn đề thực sự.

Các triệu chứng ngộ độc lân này rất giống với các triệu chứng ngộ độc chất dinh dưỡng khác. Bạn sẽ cần phải đánh giá xem cây của bạn có bị nhiễm độc lân hoặc một số khoáng chất khác hay không dựa trên các chất dinh dưỡng mà bạn đã cung cấp cho đất của mình.

Hình: Ngộ độc lân ở dưa leo

4.     Xử lý tình trạng cây bị ảnh hưởng do thừa lân như thế nào?

Việc thừa lân gây ảnh hưởng đến việc hấp thu các dinh dưỡng khác, vì vậy điều quan trọng nhất là cần điều chỉnh chế độ phân bón cân bằng để đảm bảo tránh xảy ra các tác động không mong muốn. 

Tác động phổ biến nhất khi thiếu lân là cản trở hấp thu sắt và kẽm, do đó các cây bị ảnh hưởng cần được bổ sung sắt và kẽm. Tuy nhiên, nếu chỉ bổ sung sắt và kẽm vào đất sẽ không hiệu quả.

Nghiên cứu cho thấy rằng sắt bón trong đất nhanh chóng bị buột chặt bởi đất kiềm và khả năng cung cấp cho cây trồng bị hạn chế. Trong điều kiện lân cao, cả sắt và kẽm đều nhanh chóng chuyển sang dạng không hữu dụng. Tuy nhiên, việc cung cấp sắt và kẽm qua lá vẫn cho kết quả tốt.  

Công ty TNHH Funo biên tập